ciekawostki

Staw Legioński z wapiennikami i kapliczka św. Barbary
Już z XVIII w. pochodzą najstarsze zmianki o wydobywaniu w Kozach kamienia wapiennego i pozyskiwaniu z niego wapna. Jedno z wyrobisk pozostałych po wydobywaniu kamienia stało się z czasem okazałym stawem. Według miejscowej tradycji w okresie stacjonowania w Kozach Ułanów I Brygady Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego początkiem 1915 roku, staw oraz najbliższa okolica były miejscem ćwiczeń oddziałów. Według innej wersji w tym miejscu nastąpiła zbiórka ochotników z Kóz, głównie członków Stowarzyszenia Gimnastycznego „Sokół”, którzy w 1914 roku wymaszerowali aby wstąpić do formujących się Legionów - stąd nazwa staw „legioński”. W latach 30. XX w. staw i otaczający go las sosnowy był miejscem rekreacji rodziny Czeczów, właścicieli majątku dworskiego. To również oni byli fundatorami znajdującej się nieopodal kapliczki z figurą św. Barbary, patronki górników. W bliskiej odległości od stawu znajduje się ostatni na terenie Kóz murowany piec do wypalania wapna. W poł. XIX wieku piecy tzw. wapienników było w Kozach kilka. Wypał wapna na skalę przemysłową prowadził dwór oraz kupiec narodowości żydowskiej Borger. W I poł. XX w. ostatnie dwa wapienniki należały do Władysława Żurka. Technologia wypału wymagała ciągłej pracy pieca. Wypełniano go od góry naprzemiennie węglem oraz kamieniem wapiennym a następnie rozpalano od dołu palenisko. Wydajność pieca wynosiła od 7 do 10 ton wapna dziennie. Ostatnim użytkownikiem koziańskiego wapiennika było Kółko Rolnicze, które wypalało wapno jeszcze w II poł. XX w.
Element Grafiki
Element Grafiki
Strona internetowa powstała w ramach mikroprojektu pn. „Szlak Koziańskich Ciekawostek” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020 oraz z budżetu państwa.